Spędziliśmy świetny urlop, "Syrena" chodziła jak przysłowiowy zegarek i przemierzywszy 3010 km, dowiozła nas i siebie w jak najlepszym porządku z powrotem do Warszawy.
Dla ścisłości dodają, że jechaliśmy "Syreną 101", mającą już na liczniku 19 000 km i że samochód ten nie przechodził jeszcze żadnej większej naprawy.
Przygotowania
Prawdę mówiąc, to w czasie rozmów przedwyjazdowych nie wdawałem się w dyskusje. Czas, który straciłbym na nie, wolałem poświęcić należytemu przygotowaniu wozu.
Zacznę od sprawy bardzo istotnej, a mianowicie, że moja bezpośrednia znajomość z "Syrenami" trwa przeszło 4 lata. A więc coś niecoś już o sobie wiemy, a ponadto jako dobrzy przyjaciele, którzy dzielili niejedną dolę i niedolę, zdajemy sobie sprawę, na ile możemy na siebie wzajemnie liczyć.
Dzięki tej właśnie znajomości "Syrena" już nieraz oglądała różnej długości i nachylenia wzniesienia, a ja z kolei nauczyłem się możliwie jak najekonomiczniej gospodarować jej stosunkowo nieliczną stajnią koni mechanicznych. O hamulce nie bałem się (licząc się oczywiście z hamowaniem silnikiem). Lekkim tylko niepokojem napawała mnie sprawa chłodzenia w górach podczas tegorocznych upałów stulecia.
Po skrupulatnym i szczegółowym przeglądzie silnika, zawieszenia podwozia, instalacji elektrycznej, układu kierowniczego i hamulcowego, wymienione zostały jedynie dwie okładziny tarcz hamulcowych. Pozostałe czynności ograniczyły się jedynie do kontroli, regulacji, przeczyszczenia, bądź przesmarowania.
Aby jak najbardziej polepszyć warunki chłodzenia, odmontowałem całą instalację ogrzewania wnętrza ciepłym powietrzem. Ponadto, co się okazało zupełnie zbyteczne, postanowiłem na czas jazdy zdejmować przednią osłonę wlotu powietrza.
O wytrzymałość "Syreny" na ciągłą pracę podczas długich przelotów nie miałem obaw, gdyż niejednokrotnie już pokonywałem non - stop odległości mierzące po kilkaset kilometrów.
Problem części zapasowych był, przyznaję, twardym orzechem do zgryzienia.
Postanowiłem jednak działać spokojnie i naukowo. Istnieje przecież potężny już dziś dział wiedzy, zwany analizą statystyczną. Własne czteroletnie doświadczenie poparte wynikami rozmów z mechanikami paru stacji obsługi pozwoliło mi na wytypowanie najelementarniejszego zestawu części zamiennych, części, które według przeprowadzonej przeze mnie prowizorycznej analizystatystycznej ulegają najczęściej awarii w "Syrenach".Tak więc ostatecznie w skład tego zestawu weszły: linka do gazu, linka do sprzęgła, pasek klinowy, 2 złącza gumowe do chłodnicy, tłoczki do pompy hamulcowej, uszczelka do głowicy. A więc zestaw doprawdy bardzo skromny. Doszły jeszcze i do tego wkłady do wentyli, bezpieczniki, żaróweczki, parę śrub, kilka nakrętek, podkładek i zawleczek. W praktyce okazało się to najzupełniej wystarczające, gdyż dopiero w drodze powrotnej do kraju musiałem wymienić jedno złącze gumowe.
Zdziwi może kogoś, że w zestawie części zamiennych nie wspomniałem o kole zapasowym. Z uwagi na jego ciężar, a co za tym idzie - całkowite obciążenie samochodu, powiem o nim oddzielnie. Przyznaję, że miałem ogromną ochotę to ciężkie koło zapasowe zostawić w domu, a na jego miejsce zabrać 2 dętki i całą furę prowiantu, który pozwoliłby zaoszczędzić wiele dewiz. Niech mówi kto co chce, ale i tym razem na decyzję wpłynęły czynniki naukowe". Doszedłem do wniosku, że istnieje duże prawdopodobieństwo defektu koła, gdyż... ostatnie 16 tyś. km (przejechałem bez "złapania gwoździa". Dlatego też, na całe moje szczęście, pojechało i koło 'zapasowe, i dodatkowa dętka. Ze względów obciążeniowych zestaw narzędzi został starannie wyselekcjonowany i przyznaję, że ku memu zdziwieniu samochód opuściło około 8 kg najróżniejszych gratów metalowych, które dotychczas jeździły w bagażniku jako absolutnie konieczne.
A teraz małe podsumowanie tego, co w rezultacie wiozła "Syrena". Według danych katalogowych dopuszczalne jej obciążenie wynosi 330 kg. Jako kapitan pojazdu zarządziłem ważenie się pasażerów i ustaliłem, że ciężar załogi wynosi około 250 kg. Na bagaż pozostało więc tylko 80 kg. W tych 80 kilogramach zmieścić się musiał namiot, 4 nadmuchiwane materace, koce, suchy prowiant, jak również minimum sprzętu do prowadzenia gospodarstwa (ciężar samej tylko maszynki turystycznej z 4 butlami-płynnego gazu, sprzętu kuchennego i kilku puszek konserw wynosił 20 kg). Byliśmy więc wyposażeni bardzo o szczędnie. ale planowo, i dopuszczalne obciążenie "Syreny" zostało nieznacznie tylko przekroczone.
Przedmioty objętościowe, lecz lekkie powędrowały,na bagażnik zamocowany na dachu, zaś małe, lecz ciężkie, ulokowaliśmy w bagażniku tylnym. Warto tu jeszcze dodać, że każda sztuka bagażu miała na stałe wyznaczone miejsce, co- bardzo usprawniało nasze liczne pakowania. Bagażnik górny był szczelnie okryty dopasowaną plandeką, a ta z kolei przymocowana 6 mocnymi gumowymi linkami do ram bagażnika.
Ruszamy w drogę
Na parę dni przed planowanym odjazdem - niespodziewana komplikacja: musimy się szczepić na ospę. Trochę kłopotów, trochę temperatury i do czarnej teczki zawierającej już wszystkie nasze i "Syreny" dokumenty wkładamy pieczołowicie 4 żółte książeczki - międzynarodowe zaświadczenia o dokonaniu szczepień ochronnych.
"Syrena" stoi, lśniąca swymi chromowanymi częściami i wypolerowanym na wysoki połysk lakierem - trud włożony w staranne pastowanie i polerowanie opłacił się później wielokrotnie w czasie mycia wozu za granicą. Z powodu ograniczeń w zużyciu wody w Warszawie samochód umyłem na podwórzu w czasie wieczornej burzy ku uciesze patrzących przez okna sąsiadów.
Start nastąpił dnia 2 sierpnia o godzinie 18.30. Ruszamy w kierunku Okęcia. Przy ruszaniu i hamowaniu wyczuwa się wyraźnie obciążenie wozu.
Do Zakopanego jechaliśmy na benzynie 80-oktanowej, tzw. niebieskiej, zmieszanej w stosunku l : 20 z olejem ekstra 15.
Wyjazd z miasta wąski, zatłoczony. Przez 25 minut przejeżdżamy zaledwie 14 kilometrów. Dopiero na odcinku Grójec - Radom można przyspieszyć tempo. Mała próba szybkości i ostrych hamowań. Syrena pomimo obciążenia rozwija lekko szybkość 95 - 100 km/godz. Hamulce działają pewnie i równo, a bagażnik górny trzyma się jak przymurowany.
Świetną szosą obwodową mijamy Radom.
Pomimo późnej pory jest straszny upał. Przy wyjeździe z Warszawy termometr wskazywał 30°C
Nagrzany asfalt bucha żarem. Powiewu ani na lekarstwo. Kątem oka obserwuję stale wskaźnik temperatury wody - ok. 95° C. Zaczynam się niepokoić. Sikoro o tej wieczornej porze na płaskiej i gładkiej jak stół szosie, przy przeciętnej szybkości 80-90 km godz. temperatura wody wynosi 95°C, to co będzie jutro w dzień, w górach?
Zaczyna się ściemniać. Obłożony mapami, siedzący obok mnie kolega pełniący rolę pilota naszej grupy, również się niepokoi. Zbliżamy się do Szydłowca. Obładowaną "Syrenę" i mnie czeka pierwszy egzamin w pokonywaniu dłuższych wzniesień. Nabieramy rozpędu, ale niestety, trzeba wyhamować, bo u stóp góry leży osiedle. Po pokonaniu zaledwie l 4 wzniesienia szybkość spada do 60 km 'godz. Natychmiast przechodzę z 4 na 3 bieg. Obroty silnika od razu wzrastają, czuje się wyraźnie, że wóz "ciągnie". Pochyłość jeszcze wzrasta, lecz szybkość utrzymuje się niezmienna 55 - 60 km/godz.
Jesteśmy w Szydłowcu. Jemy kolację i czekamy na zupełne zapadnięcie zmroku.
Dalsza droga do Krakowa, który przejeżdżamy około godz. 24, nie nastręcza żadnych trudności. Kupujemy benzynę, 25 l do baku i 10 do banki.- Teraz czeka nas ciężki odcinek-uprzedza pilot.- Na trasie Kraków-Zakopane podjazd pod Obidową, wzniesienie długości przeszło 10 Km.
Jedziemy. Jest piękna księżycowa noc, droga doskonała, widoczność świetna, znakowanie znakami świecącymi. Nagle pilot zarządza postój, aby pokazać nam piękne widoki, bo oto prawie niepostrzeżenie pokonaliśmy Obidową. Zwycięstwo opijamy zimną kawą, i nie spiesząc się, o godzinie 3 w nocy lądujemy na punkcie granicznym na Łysej Polanie. Niezbyt wygodny, chociaż zasłużony odpoczynek na razie na siedząco w samochodzie. Malowniczy, chłodny ranek w górach-i o 8 wjeżdżamy na teren Słowacji. Zgodnie już z dawno ułożonym planem będziemy jechać do granicy węgierskiej przez Poprad, Stratenę, Rożnawę, Koszyce. Jest to droga najbliższa, ale jednocześnie i najcięższa. Do pokonania będziemy mieli 5 poważnych wzniesień, z czego 2 mają przewyższenia ponad 600 metrów. Pierwsze na obcej ziemi śniadanie jemy w miejscowości Tatrzańska Łomnica, u stóp Łomnicy, po czym ruszamy. Upał - wzmaga się z każdą chwilą. Szosa manna, bardzo wąska, kręta, ruch duży, nie ma zupełnie mowy o tym, aby nabrać szybkości i wzniesienia pokonywać z rozpędem. Strzałka wskaźnika temperatury wody tkwi niepokojąco blisko czerwonej kreski. Liczne ostre zakręty wąskiej szosy zmuszają do jazdy z maksymalną szybkością 35-40 km/godz. Ze strachem przechodzę z trzeciego biegu na drugi.- No, teraz to już się na pewno zagotuje! Silnik pracuje na wysokich obrotach, ale czuję wyraźnie, że nie jest przeciążony i w każdej chwili mogę jeszcze zwiększyć szybkość. Wszyscy już teraz patrzymy na wskaźnik temperatury i ogarnia nas zdziwienie.- Jedziemy drugim biegiem już przeszło 10 minut, a temperatura wody zamiast wzrastać, opada do ok. 90°C.
Wreszcie osiągamy Przełęcz Zdżarską i zaczynamy zjeżdżać w dół. Marnuję silnikiem na trzecim, bądź drugim biegu, a hamulca nożnego używam jedynie do krótkich, ostrych wytraceń szybkości.Na dole kontrola wody i bębnów hamulcowych. Chłodnica jest pełna a wszystkie bębny równo, zaledwie lekko nagrzane. Jesteśmy nad Jeziorem Dobszyńskim, położonym wśród gór. Naokoło namioty. Panujący tu nastrój wypoczynku kusi i nas, kapiemy się więc w chłodnej wodzie i decydujemy na godzinna, drzemkę. Pokrzepieni snem i obiadem mijamy ślicznie położony Dobszynę. Nagle kończy się asfalt i jedziemy w tumanie białego pyłu wznoszonego przez koła z szutrowej wąskiej i wyboistej drogi tak, że nawet nie decyduję się wyprzedzać jadącego przed nami autobusu. Moi towarzysze podziwiają piękno słowackich Tatr, ale ja nie mogę ani chwili oderwać wzroku od drogi. Zakręt następuje za zakrętem, a wzniesienia, znów coraz ostrzejsze, chwilami dochodza do 16-18%
Nagle-stop! Za zakrętem odstrzał skały-parę wybuchów, znak chorągiewka. i droga jest wolna, ale przede mną chwila emocji. Na szczęście silnik zapala od razu i nasza poczciwa przeciążona Syrena powoli, ale gładko rusza pod górę. Ponieważ do szczytu jest jeszcze daleko-próbuję z powodzeniem przejść na dwójkę. O temperaturę wody jestem spokojny, już wiem, że im szybciej spracuje silnik na niskich biegach, tym chłodzenie jest lepsze. Przełęcz Popowa i następna seria ostrych zjazdów w obłokach kurzu. Za Różnawą żegnamy Niskie Tatry, droga znów lepsza. Zbliżamy się do Węgierskiej granicy.
Ale co to? Przed nami prosta, nieomal plaska droga, a "Syrena" grzeje się i nie można wydobyć z niej więcej niż 60 km/godz. Idzie tępo i ociężale. Pełen złych przeczuć, staję. I oto sprawa się wyjaśni a- wóz poczyna się staczać do tyłu. Wysiadamy i rozglądamy się wokoło - okazuje się, ze szosa biegnie tutaj zupełnie ostro w górę. Gdy siedzimy w samochodzie i patrzymy jedynie w przód, odnosimy znów wrażenie, ze szosa biegnie całkiem płasko. Dziwne to złudzenie, któremu wszyscy ulegliśmy, spowodowane zostało stałym obserwowaniem w ciągu ostatnich godzin bardzo dużych wzniesień. Pod wieczór stajemy na granicy węgierskiej. Do dużego miasta Miskolc, w którym zaprojektowaliśmy nocleg, mamy jeszcze 70 km. Ruszający przed nami z granicy "Moskwicz" z Białegostoku z dwuosobową załogą obiecuje wskazać drogę i miejsce noclegu, ale uprzedza, ze bardzo im się spieszy. Szosa jest teraz zupełnie płaska, biegnąca prawie przez cały czas pustkowiem, ale ,"Moskwicz" narzuca z miejsca ostre tempo 80 - 90 km/godz. Po kwadransie zwiększa do 95-100 i tak jedzie już do gra-nic miasta. Wtedy okazuje się ze i "Syrenę" pomimo obciażenia stać na taką szybkość, i w rezultacie do Miskolca dojeżdżamy jednocześnie pokonując trasę 70 km z przeciętna prędkością 85 km/godz. Przyjmujemy w imieniu naszego wozu gratulacje zdziwionego mocno kierowcy "Moskwicza" i udajemy się nareszcie na porządny wypoczynek.
Następnego dnia, po zwiedzeniu Misikolca i jego okolic, jedziemy do Eger. Mamy do przebycia tym razem krótki odcinek, gdyż liczący zaledwie 61 km. Przed nami Góry Bukowe. Na przestrzeni zaledwie paru kilometrów trzeba pokona6 różnicę wzniesień przeszło 550 m. Droga świetna, doskonale wyznakowana, liczne lustra na zakrętach. Szosa wije się malowniczymi serpentynami w gorę, następnie kilka kilometrów biegnie granią po czym dopiero spada w dół. Wokoło las bukowy. Silnik pracuje bez zarzutu i pomimo upału i ciężkiej pracy woda nie ma zamiaru się zagotować. Ruch na szosie bardzo duży. Jest niedziela i byłoby dziwne, gdyby nasi gospodarze nie wyruszyli gromadnie w góry mając pod bokiem tak piękne okolice. Widzi się wiele starych modelów motorów. W pewnym momencie zatrzymuje nas bardzo młoda para stojąca przy mocno sfatygowanym motocyklu. Na migi proszą nas o łatki, niestety, nie możemy im pomóc.
Nocujemy wśród winnic pod miastem Eger. Noc jest tak ciepła, że śpimy pod gołym niebem.
Do Budapesztu dojeżdżamy następnego dnia w południe przy bardzo dokuczliwym upale. Odcinek drogi jest zupełnie płaski, mimo to przy szybkości 70-80 km godz. temperatura wody zmusza co jakiś czas do przechodzenia na 3 bieg i to pomaga radykalnie.
Lokujemy się na przedmieściu nad Dunajem w budującym się jeszcze campingu, który jest przeznaczony tylko dla gości zagranicznych. Mamy tu na miejscu prawdziwa wystawę najróżniejszych typów samochodów, przyczep campingowych i sprzętu turystycznego. Są goście nawet z Australii. Kolorowy namiot sąsiadów od wczesnego ranka rozbrzmiewa monotonnym płaczem małych Indonezyjczyków.
Stare rozłożyste drzewa, wśród których rozbite są namioty, i bliskość wody łagodzą nieco upal. Za to wśród wąskich starych uliczek Budy nie ma dosłownie czym oddychać. Dunaj w okresie upałów też cierpi na brak wody. Leniwy i wcale nie błękitny przecina wielkie miasto. Po wjechaniu na wysoka Górę Trzech Świerków widać wyraźnie ścielącą się nad miastem potężną nieruchomą czapę dymu. Zadajemy sobie pytanie: co będzie za parę lat, gdy podwoi się liczba samochodów w Budapeszcie?
Na zwiedzaniu miasta i okolic przy wydatnej pomocy "Syreny" upływa nam niezapomniany tydzień.
W przeddzień wyjazdu mała awaria. Cofając tyłem zaczepiam tłumikiem o niewidoczny w trawie kamień. Konieczna jest pomoc spawacza. Dzieki wielkiej uprzejmości Węgrów po godzinie tłumik jest już zespawany. Z Budapesztu nad Balaton mamy 110 km. Doskonała szosa prowadzi nas wśród winnic i pól kukurydzy. Minąwszy stare, uniwersyteckie Vesprem widzimy już w oddali wy-marzony Balaton. Serpentynami w dół zjeżdżamy do uzdrowiskowej miejscowości Balaton-fiired i bez trudności odnajdujemy położony nad samym jeziorem camping. Przy wjeździe witają nas flagi na masztach. Polska flaga widocznie wisi tu najdłużej bo jest już bardzo spłowiała. Setki samochodów i namiotów.
Na campingu pozostajemy prawie 2 tygodnie, czyniąc niemal codziennie bliższe i dalsze wyprawy. Nie miejsce tu na opisywanie prześlicznych widoków, licznych zabytków, nastrojowych gospod i rozkoszy sportów wodnych. Bohaterem tych wspomnień jest przecież "Syrena". Jedyny kłopot, jaki nam przysparzała przez te 2 tygodnie. to stale wyszukiwanie dla niej cienia.
Do jej wyczynów z tego okresu należy m.in. wyciągnięcie całej naszej czwórki (tym razem bez bagażu) na szczyt góry, na której znajdują się ruiny zamku Sigliget.- W bok od głównej szosy odchodzi wąska szutrówką biegnącą od razu ostro w górę. Nachylenie drogi do 20% i a jakimkolwiek rozpędzie nie ma co nawet marzyć. Da radę czy nie? A jeżeli silnik zgaśnie? Czy przyczepność kół na szutrówce będzie wystarczająca? Chwila emocji i już mamy poza sobą przewyższenie przeszło 200 metrów. Dalej już jechać nie wolno i ostatnie 50 metrów wzniesienia idziemy piechota. Widok, jaki się roztocza z góry na Balaton i okolicę zostanie na długo w pamięci.
Podobną próbę przeszła jeszcze "Syrena" dowożąc nas bez wysiłku do kamieniołomów bazaltu pod sławnym z win Badaconi.
Dwa tygodnie nad Balatonem przeleciały i rozpoczęła się podróż powrotna. Pierwszy jej odcinek z Balaton-lured wiódł przez Vesprem, Gyor do Bratysławy. Droga tym razem płaska i monotonna. Jedyna atrakcją było pokonanie rozkopanego i rozgrzebanego odcinka szosy za Vesprem. Pasażerowie od razu sami zdecydowali przebyć go piechotą powodowani sympatią dla naszej wiernej towarzyszki podróży. A ja, obserwowany przez robotników-Cyganów, z dusza na ramieniu wjeżdżałem w kolejną wyrwę i na odcinki jedynie luźno nasypanego grubego tłucznia. Czy resory, amortyzatory i zawieszenie wytrzyma? Wytrzymało!
W Bratysławie 2-dniowy popas i zwiedzanie miasta.
Tuż przed godziną wyznaczoną na odjazd łapiemy w prawą tylną oponę potężny skobel budowlany. Rozpakowywanie tylnego bagażnika i zmiana koła na środku ulicy w pełnym skwarze nie należy do przyjemności. Wreszcie ruszamy decydując się nie montować nowego koła zapasowego. Tegoż jeszcze dnia o 10-tej wieczorem podniósł się przed nami szlaban graniczny w Cieszynie.
Następnego dnia pozostaje jeszcze do pokonania ostatni, ale za to spory odcinek drogi Cieszyn - Warszawa.
Kawa w Katowicach. obiad w Częstochowie, benzyna w Piotrkowie - wszystko idzie zgodnie z planem.
Aż tu nagle za Piotrkowem huk i wstrząsy. Stajemy: no tak, prawe tylne koło znowu "siedzi". Ponieważ zapasu już nie ma - trzeba zmienić dętkę. Ale zmiana - to w tym wypadku za wiele powiedziane, bowiem z rozgrzanej od jazdy opony wyjmujemy jakieś resztki czegoś, co jeszcze niedawno było nowiutką dętką. Puściło złe zwulkanizowane podczas produkcji złącze. Wymiana dętki łącznie z pompowaniem, zapakowaniem bagażnika i myciem rąk trwa około 20 minut, ponieważ pracujemy jednocześnie wszyscy. Panie, pompując na zmianę z zapałem. napompowały koło do prawie 3 atmosfer.
O godzinie 18 na krzyżówce w Jankach pod Warszawa, do 26 dniach udanego urlopu, zamykamy pętlę licząca. 3000 km. "Syrena" doprawdy zdała egzamin na 5 z dużym plusem. Z tej okazji za jej zdrowie zjadamy po plasterku węgierskiego salami.Mgr Stefan Sąkowski
zaczerpnięte z "Młody technik"
Dane techniczne Syreny 105
Sen o Syrenie - czyli jak remontuję Syrenkę
